Op zaterdagvoormiddag 5 oktober organiseerden Umicore Olen, de dienst Noodplanning van de provincie Antwerpen onder leiding van gouverneur Cathy Berx en de gemeente Olen een grootschalige rampoefening Mendeljev. De nadruk lag tijdens rampoefening Mendeljev op de samenwerking tussen de verschillende partijen. Het scenario van de geënsceneerde ramp was niet min. Een vrachtwagen met gevaarlijke stoffen werd aangereden door een trein. De impact was voelbaar tot in het pretpark Bobbejaanland.

Alle disciplines: brandweer, medische sector, politie en Civiele Bescherming namen deel aan de oefening. In totaal deden ongeveer 200 personen mee aan de oefening. Umicore, gemeente Olen, federale dienst noodplanning onder leiding van gouverneur Cathy Berx, brandweer, het Rode Kruis, FOD Volksgezondheid, het Rode Kruis, de Medische discipline, de Lokale en federale politie, de Civiele Bescherming, Defensie (provinciecommando), technische dienst en communicatiedienst van de gemeente Olen en provincie Antwerpen, Meldkamers HC100 en CIC. Het doel was om samen een ramp bij Sevesobedrijf Umicore zo snel en efficiënt mogelijk op te lossen en de kwalijke gevolgen tot een minimum te beperken.

De pers en een delegatie van de buren kregen de gelegenheid om deze rampoefening op het terrein van dichtbij mee te maken.

Scenario rampoefening
De deelnemers van oefening Mendeljev kregen een scenario voorgeschoteld dat ze vooraf niet kenden. Bij de start van de oefening kregen ze te horen dat er een vrachtwagen met zwaveldioxide gegrepen was door een rangeerlocomotief op het spoor. Zo ontstond een lek in de tank van de vrachtwagen en kwam er vloeistof en gas vrij. Het lek was progressief waardoor het groter werd bij het verplaatsen van de trein. De impact van de ramp reikte tot in Bobbejaanland waar rekening gehouden moest worden met 2000 aanwezigen, een 20-tal bussen en een rist personenauto’s. Op de site van Umicore in Olen zijn er op zaterdag verspreid over de ganse site ongeveer 50 personen. Het interne rioolwater was vervuild door de lek in de tank van de vrachtwagen. Opzet rampoefening De voornaamste oefendoelen bestonden uit het op elkaar afstemmen van het intern noodplan Umicore, het provinciaal algemeen nood- en interventieplan (ANIP), het gemeentelijk ANIP en het bijzonder nood- en interventieplan (BNIP) Seveso van Umicore. Hiervoor was de samenwerking tussen de disciplines onderling en Umicore cruciaal. De alarmering van Umicore en de organisatie van het crisiscentrum (CC) van Umicore en van de gemeentelijke en provinciale overheid waren ook belangrijke oefendoelen. Elke discipline oefende ook op specifieke gebieden. Zo lag er bij de brandweer ondermeer de nadruk op het testen van de decontaminatieketen en op een correcte uitrukprocedure.

Rode Kruis
Voor Rode Kruis Vlaanderen was rampoefening Mendeljev de grootste oefening van het jaar. Alle participanten van het Rode Kruis kregen de kans om handelingen te oefenen die zij in de dagelijkse hulpverlening niet altijd kunnen toepassen.

De organisatie van hun opvangcentrum in samenspraak met de gemeente Olen en het transport en de evacuatie waren voor hen ook speerpunten van de oefening.

Umicore & veiligheid

Gastbedrijf voor de oefening was Umicore Olen. Dit bedrijf met ongeveer 1000 medewerkers huisvest het hart van onderzoek en ontwikkeling van de wereldwijde Umicore Groep, en is daarnaast een productiebedrijf gespecialiseerd in geavanceerde chemische producten op basis van nikkel en kobalt, en op germanium gebaseerde oplossingen.

Het bedrijf zet fel in op preventie om risico’s te beperken en zo incidenten te vermijden. Dit resulteert in veiligheidsresultaten ver onder de industriële norm. Daarnaast wil Umicore Olen goed voorbereid zijn indien er zich toch een incident zou voordoen, deze Seveso-oefening kadert in het oefenen en testen van de interne noodplanning.

Afwikkeling oefening

Onmiddellijk na de oefening stond er een korte evaluatie van de oefening op het programma met de verantwoordelijken van de verschillende disciplines. In november 2013 is er een algemene debriefing met alle betrokken partijen gepland. Iedereen beseft dat veiligheidsbeheer meer is dan incidentbestrijding en het opstellen van noodplannen. Het is belangrijk om op gezette tijden ook het veld in te gaan en te oefenen. Elkaar beter leren kennen bevordert de verstandhouding, het vertrouwen en de samenwerking tussen bedrijven en de overheid. Het is immers essentieel dat alle partijen weten wat ze van elkaar kunnen verwachten tijdens een noodsituatie.  Straks meer foto's Ludo Coenen.